ROMA HAMAMI
Sarıkaya İlçe merkezinde antik ismi Basilica Therma (Aqua Sarvenae) isimli antik kentin bulunduğu alandaki Roma Hamamı modern kaplıca tesislerinin bulunduğu parseldedir. Hamamın büyük kısmı yıkılmış, yalnızca tonozlu arka mekana geçişi sağlayan batı cephe duvarı ayakta kalabilmiştir. Bu kısımda 10 gözlü ve 2 katlı mermer, kemerli bir duvar görülmektedir. Cephe Korint düzeni entablatur dizilişine uygun yapılmıştır. Kemer ayakları üzerindeki yarım sütunların en alt kısımları hariç diğer kısımları tahrip olmuştur. Batı cephe arkasında 3 gözlü ve tek katlı bir kemer ile, bunun kuzeyine doğru ön cephe kemerleri boyunca devam eden iç kemer sıralarına ait alt kısım taşları görülmektedir. Yaklaşık 30 metre uzunluğundaki duvarın kuzey ve güney uçlarında dairesel havuz kısımları görülmektedir. Yapı üzerine sonradan yapılan eklentilerle oldukça tahrip edilmiş olmakla birlikte 2010 yılında temizlik kazıları başlatılmıştır. Hamamın bulunduğu alan ve çevresindeki bazı taşınmazlar 2013 yılında alınan kurul kararı ile ayrıca 1. ve 3. derece arkeolojik sit alanı olarak ilan edilmiştir.
HACI BEY KONAĞI
Doğu batı doğrultusunda ve birbirine bitişik iki blok halindedir. Doğudaki yüksek kısım bodrum+2, alçak kısım ise zemin+1 kotlu olarak yapılmıştır. Her iki blok da ahşap hatıl ve çatkı arası moloz taş ve kireç harcı dolguludur. Alçak kısmın ön cephesi düzgün kesme taş kaplamalıdır. Yüksek kısım kırma, diğeri beşik çatılı olup, üzeri kiremit kaplıdır. Pencere ve kapılar ahşap doğramadır. Alçak kısmın girişi yuvarlak taş kemerli, yükseğinki ahşap lentoludur. Her iki yapıda da ön cephede dikdörtgen pencere dizileri vardır. Yan cepheleri genelde sağır olup, üst katlarında pencere boşlukları görülmektedir. Yüksek bloğun ön cephe girişinde ahşap direk ve eliböğründe üzerinde üst üste iki kat balkon vardır. Yapı dıştan sıvalı ve badanalıdır. Oldukça harap ve yıkılmak üzeredir.
İçten, büyük direkler üzerindeki profilli ahşap yastıklara oturan dikine geniş ahşap direklerden yapılmış ızgara üzerindeki ahşap düz dam, dıştan marsilya tipi kiremitle kaplanmıştır. Duvar içerisindeki oyma mihrabın önüne yeni ahşap bir mihrap konulmuştur. Vaiz kürsüsü ve minber ile kadınlar mahfili ahşaptandır. Ahşap lentolu kapının köşelerindeki içbükey eklentiler ahşap bir kemer görünümü vermektedir. Camiin kalın masif ahşap direkleri ve dikine ahşap kirişleri, orta kısmın daha yüksek oluşu geleneksel ulu camii modelini anımsatmaktadır. Camiin doğusunda kullanılmayan bir mezarlık bulunmaktadır. Zeminde girişten bir kademe yükseltilmiş bir ahşap kaplama, beden duvarlarında 1 metre yüksekliğinde kaplama vardır. Sıvalı ve badanalı duvarlar kalın ve yığmadır. Pencereler açıklıkları içeriye doğru genişler.Duvarlarda panolar halinde boyama resimler vardır. Minaresi yenidir.
TERZİLİ ŞAPELİ
Kaba yonu ve düzgün kesme taştan, kireç harçlı olarak yığma yapılan yapı, kareye yakın dikdörtgen planlı bir şapeldir. Yapının girişi basık kemerli olup; apsisi yuvarlak kemerli ve dışa taşkındır. Apsis içinde bir adet niş bulunmaktadır. Yapının batı duvarında kare formlu küçük bir pencere vardır. Orjinali tonozlu olduğu düşünülen yapı, sonradan betonarme bir döşeme atılarak düz dama dönüştürülmüştür. Orjinal tonoza ait yuvarlak aydınlatma penceresi tekrar yerine konularak tek eğimli ve üzeri marsilya kiremitli çatıya dönüştürülmüştür. Halen ziyarete açık olan yapının içerisinde ibadet halinde kullanılmak üzere ikonlar ve heykelcikler görülmektedir. Şapel bir konutun bahçesinde yer almaktadır.
ADEMAĞA KONAĞI
Konak parselin güneydoğu köşesinde zemin + 1 kat olarak ahşap çatkı arası kerpiç dolgu sistemi ile inşa edilmiştir. Tek katlı ahır ve samanlığı bulunmakta ise de bu yapılar oldukça harap olmuş ve yıkılmış durumdadır. Konak ise oldukça sağlamdır. Zemin katta bir odası ve önünde taşlık kısmı mevcuttur. Taşlığın üç tarafı duvarla çevrili yarı açık bir yerdir. Üst katı tutan iki ahşap dikmenin yanındaki bir merdiven üst kata çıkar. Zemin kat odanın üç penceresi, içerisinde ahşap bir dolabı ve bu dolap üzerinde kafesli bir süsleme bulunmaktadır. Üst kat sofanın önü açıktır. 3 ahşap direk ve basık kemerleri vardır. Kemerlerden biri kerpiç duvarla kapatılmıştır. Odanın zemini ahşap, tavanı ise göbeklidir.
GÜNDÜZLÜ KÖYÜ HAMAMI
Tamamı moloz taş ve kireç harçlı yapının tonozları, kemerleri ve kubbesi taş ve tuğladandır. Sadece ılıklık ve sıcaklık kısımları ayaktadır. Ilıklık kısmının kubbesinin tepesi yıkılmıştır. Etrafı ahır ve evlerle çevrilidir. Sıcaklık kısmının üzerinde tepesi delik bir kubbesi vardır. Kubbeli kısmın yanındaki bölümün tepesindeki bacadan hamamın külhan kısmı ve su deposu olduğu anlaşılmaktadır. Sıcaklık bölümünün köşe birleşiminde istiridye kabuğu şeklinde pandantif kubbe çemberi oluşturulmuştur. Yapının sağlam kalan kısımları samanlık olarak kullanılmaktadır.
CEM CEMİL ÖZTÜRK EVİ
Yapı mağaza olarak adlandırılan bodrum ve 1 kattan oluşmaktadır. Bodrum kat kırma moloz taş malzeme ile üst kat ise ahşap karkas arası kerpiç dolgu ile inşa edilmiştir. Dış cephe bodrum katta serpme beton, üst katta yer yer beton sıva ve çamur ile sıvanmıştır. Yapının güney tarafında küçük bir balkon bulunur.
KARAYAKUP KÖPRÜSÜ
Karayakup Beldesi içinde, Sarıkaya yolu üzerindeki köprü basık kemerli ve mahmuzludur. Batı kısmı betonarme olarak genişletilmiş ve asfaltlanmıştır. Kitabesi olmayıp 20. yüzyıl başlarına tarihlenmektedir.